گردآوری : معاونت فنی ومهندسی- مهندس سعید پورتهرانی

معرفی بخش مراقبت‌های ویژه (Intensive Care Unit)

بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) بخشی از بیمارستان است که مخصوص مراقبت از افراد دچار بیماری‌ها یا جراحات شدید یا تهدید کننده حیات است و تمرکز عمده پرسنل بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) بیمارانی است که دارای نارسایی سیستم‌های اصلی بدن از جمله سیستم تنفسی، قلب و عروق، دستگاه گوارش یا سایر سیستم‌های بدنی هستند.
این بیماران معمولا به مراقبت‌های دائمی در قالب نظارت دارویی یا درمان‌های تنفسی نیاز دارند، این قبیل افراد به درمان در مکان‌هایی نیاز دارند که تصمیمات سریع گرفته می‌شود و درمان‌های مناسب به سرعت انجام می‌شوند تا کارکردهای طبیعی بدن در آنان حفظ شود. بیمارستان‌ها ممکن است آی‌سی‌یوهایی داشته باشند که مربوط به یک تخصص معین پزشکی یا گروه‌های خاصی از بیماران باشند. برای مثال: واحد مراقبت‌های ویژه از نوزادان (NICU)، واحد مراقبت‌های ویژه کودکان (PICU)، واحد مراقبت‌های ویژه بیماری‌های مغز و اعصاب (Neuro ICU)
واحد مراقبت‌های ویژه تروما (TICU)
مراقبت‌های ویژه جراحی (SICU) و غیره.
آی‌سی‌یو ها از لحاظ نسبت بالای کارکنان به بیماران نیز با سایر بخش‌های عادی بیمارستان متفاوت هستند و به منابع و تجهیزات پزشکی پیشرفته تری دسترسی دارند.

بررسی تجهیزات آی سی یو (ICU)

تجهیزات رایجی که در آی‌سی‌یوها وجود دارند، عبارت است از:
- دستگاه‌های ونتیلاتور برای کمک به تنفس بیماران
- پایشگرهای فعالیت قلب از جمله تجهیزات دورسنجی (تله متری)
- ضربان سازها (پیس میکرها )
- تجهیزات دیالیز برای مشکلات کلیوی
- تجهیزات برای پایش مداوم کارکردهای بدنی مانند مانیتور علائم حیاتی، پالس اکسی متر و غیره
- شبکه‌ای از لوله‌های داخل وریدی، تغذیه و بینی- معده (نازوگاستریک) - پمپ‌های تخلیه یا ساکشن - کاتترها و غیره. - یکی از کاربردی ترین این تجهیزات پمپ های سرنگ و سرم می باشد. یکی از مهمترین امور در ICU کنترل ورودی و خروجی بدن بیمار و مدیریت آن است. گاهی حجم‌های اندک مایع ورودی یا خروجی بدن بیمار هم اهمیت حیاتی پیدا میکند از این رو Intake Output فرآِیندی پیچیده است و شامل تمام دریافت های مایع و داروی بیمار وخروجی مایعات ادرار وخونگیری و... می شود . این پروسه دقیق نیاز به پایش وکنترل مداوم دارد و در یک برگه به همین نام ثبت می شود. ثبت مایعات ورودی به بدن بیمار بایستی با وسایل و ابزارهای خاصی باشد که بتواند این موارد به‌خصوص ورودی بدن بیمار را تنظیم وثبت کند .معمولا روش‌های ثبت و ضبط دستی مشکلات زیادی به بار می‌آورد و اغلب با خطاهای ناخواسته انسانی همراه است.
لذا، در بخش‌های بیمارستانی و خصوصا حساس‌ترین بخش‌های بیمارستان که همان بخش‌های ویژه هستند همیشه خلا دستگاهی دقیق در تنظیم ورود مایعات به بدن بیمار وثبت آن احساس می‌شد . از اوایل قرن حاضر که مصرف دستگاه‌های پمپ در بیمارستانها رایج شد این مشکل بزرگ حل شد .
مشکل دیگری که با پمپ اینفیوژن بود تحویل دقیق دارو به بدن بود ، ابزارهای دستی و مکانیکی در بهترین حالت 20 تا30 در صد خطا دارد که در این مقام فعلی علم پزشکی به هیچ وجه پذیرفته نیست و مراکز رفرنس برای خطاهای تجهیزات رقم حدود 1-5 درصد را قابل قبول می‌دانند. با ورود پمپ این مقدار خطا به حداقل ممکن رسید و خطای معمول این دستگاه‌ها از یک تا حداکثر 5 درصد تخمین زده می شود. در بخش مراقبت های ویژه و نیز بعد از اعمال جراحی موارد متعددی پیش می آید سرعت، زمان بندی، پیوستگی و کنترل دقیق تزریقِ بسیاری از داروها از حساسیت و اهمیت ویژه ای برخوردار است. پمپ های سرنگ و سرم دستگاه هایی هستند که این تزریق برنامه‌ریزی شده را به دقت انجام می دهند و قابل ذکر می باشد:

این دستگاه‌ها در روزهای سخت مبارزه و درمان بیماری کرونا نیز کمک شایانی به بخش های درمانی و کفایت درمان بیماران ارایه نمودند.

زمانی‌كه پمپ در حال كار است، میزان نرخ جریان، حجم و فشار مایع دائما" اندازه گیری شده و هرگاه خطایی در این پارامترها یا سایر پارامترهای دیگر مانند کاهش یا اتمام مایع تزریقی، گرفتگی یا آسیب رسیدن به رگ بیمار حین افزایش احتمالی بیش از حد فشار تزریق رخ دهد، دستگاه با قطع تزریق و آلارم اپراتور را آگاه خواهد نمود. اینفیوژن پمپ ها نیز دارای قابلیت ها و آلارم های هشدار مانند جلوگیری از تزریق حباب هوا ، جلوگیری از امکان وجود تزریق ناخواسته ، قابلیت تنظیم نرخ تزریق در یک محدودۀ مشخص ، حفظ نرخ تزریق تعیین شده در صورت وجود تغییرات در فشار انتهای مسیر ، حفظ دقت تزریق و غیره می باشند. امروزه استفاده از این دستگاه های هوشمند کمک بزرگی به کیفیت درمان بیماران نموده و یکی از حیاتی ترین دستگاه های بخش مراقبت‌های ویژه می باشد.